Sztuka i Dokumentacja nr 31 / Art and Documentation no. 31

Spis Treści / Table of Contents

Sekcja 1 / Section 1

Beer as Ready-made

edited by Lukasz Guzek

Jana Orlová, Beer in Czech Art

Dunja Slavíková, About the Crusaders School, Its Domicile and Their Main Artefact

Sekcja 2 / Section 2

Dlaczego nie było wielkich artystek? Historia sztuki w Polsce pięćdziesišt lat od publikacji słynnego eseju Lindy Nochlin /Why Have There Been No Great Female Artists? History of Art in Poland Fifty Years Since the Publication of Linda Nochlin's Famous Essay

red. / ed. by Karolina Łabowicz-Dymanus

Karolina Łabowicz-Dymanus, O Historii Sztuki w Polsce w Pięćdziesišt Lat od Publikacji Słynnego Eseju Lindy Nochlin / On the History of Art in Poland in Fifty Years Since the Publication of Linda Nochlin's Famous Essay

Karolina Majewska-Güde, Cień Wschodu - Cień Zachodu. Praktyka Artystyczna Ewy Partum w Kontekœcie i Wobec Inicjatyw Feministycznych w Berlinie Zachodnim / Shadow of the East - Shadow of the West. Ewa Partum's Artistic Practice in the Context, and Towards Feminist Initiatives in West Berlin

Magdalena Kasa, Mistrzynie Drugiego Planu. O Polskich RzeŸbiarkach, Pomnikach i Barierach Nie-do-przekroczenia / The Mistresses of the Second Tier. On Polish Female Sculptors, Monuments, and Insurmountable Obstacles

Magdalena Dembek, Twórczoœć Graficzna jako Zapis Wydarzeń z Życia. Na Przykładzie Prac Teresy Jakubowskiej (1954-1965) z Okresu Toruńskiego / Graphic Creativity as a Record of Life Events. On the Example of Teresa Jakubowska's (1954-1965) Works from her Toruń Period

SUMMARIES. Why Have There Been No Great Female Artists? History of Art in Poland Fifty Years Since the Publication of Linda Nochlin's Famous Essay

VARIA

Bogusław Jasiński, Funktor 'as' i Sztuka Konceptualna / Functor 'as' and Conceptual Art

Ján Kralovič, Readymade – Human: Principles of Artistic and Theoretical Work of Robert Cyprich

Sharon Lee Cowan, Vladimir Radunsky – a Portrait of the Artist in Context

Paweł Leszkowicz, Gina Pane and Krzysztof Jung: Queer Love in European Performance Art of the 1970s

GALERIA im. ANDRZEJA PIERZGALSKIEGO. Dokumenty Artystów 10 / ANDRZEJ PIERZGALSKI GALLERY. Artists' Documents 10 / GALERIE dédiée a ANDRZEJ PIERZGALSKI. Documents d'Artistes 10

Leszek BROGOWSKI, Edycja 10 - Założenia Programowe / Edition 10 - Program Assumptions / Édition 10 - Hypotheses du Programme

Leszek Brogowski, Być albo Nie Być Sztuki: Karykatura Polityczna i Malowanie dla Siebie u Ad Reinhardta / Etre ou Ne Pas Etre de l’Art. Caricature Politique et Peinture a Soi-meme chez Ad Reinhardt

David Rybak, Ad Reinhardt: Les Cartoons

Margaux Verdet, Ad Reinhardt: un Oil Responsable. Perception et Engagement du Spectateur dans les Collages de 1946

SUMMARIES

Leszek Brogowski, nowe tłumaczenia tekstów Ad Reinhardta / new translations of Ad Reinhardt's texts:
„The Twelve Technical Rules”
„The Next Revolution in Art”

ILLUSTRATION

Ad Reinhardt – wybor komiksów / selection of cartoons:

Komiksy polityczne / Political cartoons
Komiksy o sztuce opublikowane w czasopiœmie PM (1946) / Cartoons on art published in the PM journal (1946)

Sekcja tematyczna:

Dokumenty artystów

Andrzej Pierzgalski (1938-2016) założył i prowadził w Łodzi w latach siedemdziesiątych Galerię A4. W Sztuce i Dokumentacji otwarta została w 2012 roku poświęcona mu galeria. Od 2018 roku kuratorem galerii jest Leszek Brogowski.

Po drugiej wojnie światowej dokonał się gwałtowny proces dekonstrukcji tradycyjnego pojęcia dzieła sztuki: procesualność i informacja zastąpiły materialny przedmiot; dokumenty zastępujące dzieło odnoszono raczej do procesu pracy, niż do aktu twórczego; intelektualizacja procesów artystycznych przeciwstawiona została estetycznemu fanatyzmowi; dyskrecja, umiarkowanie i powściągliwość przeciwstawiono wystawności, spektakularyzacji i przesadności, zwłaszcza rynku sztuki itd. Jednym z najciekawszych miejsc, gdzie zatarły się wyraźne kontury pojęcia dzieła sztuki, jest właśnie jego pogranicze z dokumentem. Historycy sztuki rozróżniają jeszcze często dzieło jako właściwy przedmiot badań oraz towarzyszące mu dokumenty, takie jak: zamówienie, umowę o dzieło, dokument notarialny, itp., jako materiał jedynie towarzyszący badaniom. W odniesieniu do wielu praktyk współczesnej sztuki rozróżnienie to nie da się już zastosować, bo dzieło może mieć dziś postać dokumentu, a dokument może zastępować dzieło; często te dwie funkcje nakładają się na siebie lub współistnieją. W pracy Dokument (1963), do dzieła zainspirowanego notatkami Marcela Duchampa, Robert Morris dołączył akt notarialny - Statement of Esthetic Withdrawal - na mocy którego wycofywał zeń wszelkie jakości estetyczne; jeśli dokument ten odłączyć od pracy i rozpatrywać jedynie jako jej uzupełnienie, praca zmieni całkowicie swój charakter. Można nawet zadać sobie pytanie, czy dzieło nie jest jedynie specyficznym dokumentem i śladem procesu artystycznego. Program galerii Dokumenty Sztuki skupi się jednak odtąd na dokumentach drukowanych: nie na tzw. drukach artystycznych, ale na dokumentach, których nośnikiem jest przemysłowy offset, kserokopia a nawet ręcznie składane, kauczukowe czcionki, czyli techniki reprodukcji mechanicznej, o których pisze Walter Benjamin na wstępie swojego eseju: "Niesamowite zmiany, jakie wywołało w literaturze pojawienie się druku, techniczna reprodukcja pisma, są zresztą znane. A stanowią one zaledwie jeden, jakkolwiek nad wyraz ważny, szczegółowy przypadek zjawiska, rozpatrywanego tutaj w skali historii powszechnej. Do drzeworytu dochodzą w okresie średniowiecza miedzioryt i sztych, a na początku dziewiętnastego wieku - litografia."[1] Otóż offset to tylko udoskonalona i uprzemysłowiona litografia, gdzie płyty cynkowe zastąpiły zbyt ciężki kamień litograficzny, umożliwiając tym sposobem masowy druk fotografii. Wykorzystanie przemysłowego druku jako podłoża dokumentów sztuki (manifesty, pisma artystyczne, książki artystów, katalogi, ulotki, zaproszenia, poezja wizualna, itp.) stało się impulsem do głębokich przemian nie tylko praktyk artystycznych, ale także - jak przewidywał to Benjamin - samego pojęcia sztuki. Prezentowane tu dokumenty sztuki będą zatem okazją do prześledzenia najważniejszych etapów i aspektów tych przemian.

Kuratorem galerii od 2018 roku jest Leszek Brogowski (since 2018).

[1] Walter Benjamin, „Dzieło sztuki w dobie reprodukcji technicznej,” w Twórca jako wytwórca, red. Hubert Orłowski, tłumaczenie Hubert Orłowski i Janusz Sikorski (Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1975), 68.

Propozycje do tej sekcji nadyylać do Leszka Brogowskiego: leszek.brogowski@univ-rennes2.fr