Sztuka i Dokumentacja nr 32 / Art and Documentation no. 32

Spis Treści / Table of Contents

Roman NIECZYPOROWSKI, Franciszek Duszeńko w świetle badań archiwalnych / Franciszek Duszeńko in the light of archival research

Sekcja / Section

Images for the Politics of the Future

Edited by Łukasz GUZEK / Introduction by the Editor

Marina GRŽINIĆ, In the Aftershock of Insurgent Flows. Trans*Decolonial and Black Marxist Futures

Anahita NEGHABAT, Fluid Interconnections: On the Film Insurgent Flows by Gržinić, Kancler, Pristovšek (2023)

Maša GUŠTIN, Art on the Edge in Theory and Practice: Marina Gržinić, NECROREALISM, and Retro-Avant-Garde

Janusz CZECH, "Second-Class" Citizen Positions and the Works of Gržinić/Šmid. A Sea of Traumatized Souls Stuck in the Post-socialist Era

Jacek KOŁTAN, Późna emancypacja późnej nowoczesności. Protesty kobiet w czasie nieliberalizmu / Late emancipation in late modernity. Women's protests in times of illiberalism

VARIA

Marta MIASKOWSKA, Lustro obiektywu. Strategie artystycznej obecności w polskiej sztuce nowych mediów / The mirror lens. Strategies of artistic presence in Polish new media art

Patrycja IGNACZAK, Pop-art i Poetyka Traumy / Pop Art and the Poetics of Trauma

Grażyna SZCZEŚNIAK, Obraz Trójwymiarowy / Three-dimensional Painting

Łukasz GUZEK, Grzegorz Sztabiński: Trzy Pojęcia i Rama / Grzegorz Sztabiński: Three Concepts and the Frame

DOKUMENTACJA / DOCUMENTATION

Cornelia LAUF, Islamic Arts Biennale in Jeddah: A View from Rome

Lenka KLODOVÁ & Karolína RAIMUND, Made by Nudity: Docufashion Project by Festival of Naked Forms

Maria Anna POTOCKA, Jan Mlčoch w Galerii Pi i Galerii Pawilon / Jan Mlčoch at Pi Gallery Pi and Pawilon Galery

Artur TAJBER, Lawrence Weiner: LaAS LONG AS IT LASTS

BOOKS

Dorota FOLGA-JANUSZEWSKA, Aktualność Sztuki. Innowacyjna Opieka nad Sztuką Nowoczesną i Współczesną, ed. Iwona Szmelter. Warszawa: ASP w Warszawie, 2024/2025.

OBITUARY

Jan RYLKE, Przemysław Kwiek - Rzeźbiarz / Przemysław Kwiek - the Sculptor

GALERIA im. ANDRZEJA PIERZGALSKIEGO. Dokumenty Artystów 11 / ANDRZEJ PIERZGALSKI GALLERY. Artists' Documents 11 / GALERIE dédiée a ANDRZEJ PIERZGALSKI. Documents d'Artistes 11

Leszek BROGOWSKI, Edycja 11 - Założenia Programowe / Edition 11 - Program Assumptions / Édition 11 - Hypotheses du Programme

Ad Reinhardt, część 2 / Part 2

Jason E. HILL, Artist as Reporter: Weegee, Ad Reinhardt, and the PM News Picture [Artysta jako reporter: Weegee, Ad Reinhardt i obrazy aktualności w dzienniku PM]. Tłumaczenie, fragmenty.

Laurence CORBEL, Pojekcje diapozytywów i szkicowniki Ad Reinhardta.

Leszek BROGOWSKI, Sztuka jako praktyka krytyczna (Taroop & Glabel, Ernest T. i inne pseudonimy)

Laurent MARISSAL, Autoprezentacja

LJC, Dokumenty na temat claude'a rutault

Leszek BROGOWSKI, Przedsiębiorstwo "That's Painting" Bernarda Brunona

Sztuka i Dokumentacja nr 33 / Art and Documentation no. 33

Spis TrePci / Table of Contents

Sekcja 1 / Section 1

Sztuka w przestrzeni publicznej: pamięć kolektywna - pamięć indywidualna / Art in public space: collective memory - individual memory

Edited by Łukasz GUZEK and Roman NIECZYPOROWSKI

Anna REMISZEWSKA, Analiza treści symbolicznych założenia pomnikowego w Treblince

Anna Maria LEŚNIEWSKA, Poza Linią Podziału. W Dyskursie: Film i Rzeźba / Beyond the Dividing Line: In Discourse: Film and Sculpture

Barbara MAROŃ, Wyobrażenia Aktywne / Images as Agents. Dla / to Giulio Camillo

Sekcja 2 / Section 2

BOOKS

OD ESTETYKI PROCESU TWÓRCZEGO DO ESTETYKI ETHOSOFICZNEJ / FROM THE AESTHETICS OF A CREATIVE PROCESS TO ETHOSOPHIC AESTHETICS

WSTĘP / INTRODUCTION
Red. / Edit. by Grzegorz WYCZYŃSKI

Edward KAROLCZUK, Etetyka Sztuki Efemerycznej / Aesthetics of Ephemeral Art

Grzegorz WYCZYŃSKI, Wokół Estetyki Ethosoficznej Bogusława Jasińskiego. Filozofia – Gry Wideo – Kino / Around the Ethosophical Aesthetics of Bogusław Jasiński. Philosophy - Video Games – Cinema

Elżbieta ŁUBOWICZ, Krytyka Sztuki Jerzego Ludwińskiego a Estetyka Procesualna Bogusława Jasińskiego / Art Criticism by Jerzy Ludwiński and the Aesthetics of Creative Processes by Bogusław Jasiński

GALERIA im. ANDRZEJA PIERZGALSKIEGO. Dokumenty Artystów 12 / ANDRZEJ PIERZGALSKI GALLERY. Artists' Documents 12 / GALERIE dédiée a ANDRZEJ PIERZGALSKI. Documents d'Artistes 12

Sekcja tematyczna:

Dokumenty artystów

Andrzej Pierzgalski (1938-2016) założył i prowadził w Łodzi w latach siedemdziesiątych Galerię A4. W Sztuce i Dokumentacji otwarta została w 2012 roku poświęcona mu galeria. Od 2018 roku kuratorem galerii jest Leszek Brogowski.

Po drugiej wojnie światowej dokonał się gwałtowny proces dekonstrukcji tradycyjnego pojęcia dzieła sztuki: procesualność i informacja zastąpiły materialny przedmiot; dokumenty zastępujące dzieło odnoszono raczej do procesu pracy, niż do aktu twórczego; intelektualizacja procesów artystycznych przeciwstawiona została estetycznemu fanatyzmowi; dyskrecja, umiarkowanie i powściągliwość przeciwstawiono wystawności, spektakularyzacji i przesadności, zwłaszcza rynku sztuki itd. Jednym z najciekawszych miejsc, gdzie zatarły się wyraźne kontury pojęcia dzieła sztuki, jest właśnie jego pogranicze z dokumentem. Historycy sztuki rozróżniają jeszcze często dzieło jako właściwy przedmiot badań oraz towarzyszące mu dokumenty, takie jak: zamówienie, umowę o dzieło, dokument notarialny, itp., jako materiał jedynie towarzyszący badaniom. W odniesieniu do wielu praktyk współczesnej sztuki rozróżnienie to nie da się już zastosować, bo dzieło może mieć dziś postać dokumentu, a dokument może zastępować dzieło; często te dwie funkcje nakładają się na siebie lub współistnieją. W pracy Dokument (1963), do dzieła zainspirowanego notatkami Marcela Duchampa, Robert Morris dołączył akt notarialny - Statement of Esthetic Withdrawal - na mocy którego wycofywał zeń wszelkie jakości estetyczne; jeśli dokument ten odłączyć od pracy i rozpatrywać jedynie jako jej uzupełnienie, praca zmieni całkowicie swój charakter. Można nawet zadać sobie pytanie, czy dzieło nie jest jedynie specyficznym dokumentem i śladem procesu artystycznego. Program galerii Dokumenty Sztuki skupi się jednak odtąd na dokumentach drukowanych: nie na tzw. drukach artystycznych, ale na dokumentach, których nośnikiem jest przemysłowy offset, kserokopia a nawet ręcznie składane, kauczukowe czcionki, czyli techniki reprodukcji mechanicznej, o których pisze Walter Benjamin na wstępie swojego eseju: "Niesamowite zmiany, jakie wywołało w literaturze pojawienie się druku, techniczna reprodukcja pisma, są zresztą znane. A stanowią one zaledwie jeden, jakkolwiek nad wyraz ważny, szczegółowy przypadek zjawiska, rozpatrywanego tutaj w skali historii powszechnej. Do drzeworytu dochodzą w okresie średniowiecza miedzioryt i sztych, a na początku dziewiętnastego wieku - litografia."[1] Otóż offset to tylko udoskonalona i uprzemysłowiona litografia, gdzie płyty cynkowe zastąpiły zbyt ciężki kamień litograficzny, umożliwiając tym sposobem masowy druk fotografii. Wykorzystanie przemysłowego druku jako podłoża dokumentów sztuki (manifesty, pisma artystyczne, książki artystów, katalogi, ulotki, zaproszenia, poezja wizualna, itp.) stało się impulsem do głębokich przemian nie tylko praktyk artystycznych, ale także - jak przewidywał to Benjamin - samego pojęcia sztuki. Prezentowane tu dokumenty sztuki będą zatem okazją do prześledzenia najważniejszych etapów i aspektów tych przemian.

Kuratorem galerii od 2018 roku jest Leszek Brogowski (since 2018).

[1] Walter Benjamin, „Dzieło sztuki w dobie reprodukcji technicznej,” w Twórca jako wytwórca, red. Hubert Orłowski, tłumaczenie Hubert Orłowski i Janusz Sikorski (Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1975), 68.

Propozycje do tej sekcji nadyylać do Leszka Brogowskiego: leszek.brogowski@univ-rennes2.fr